Wczytywanie...
Zgodnie z obowiązującym art. 210 § 1 KSH w umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. Uchwała o powołaniu pełnomocnika, o którym mowa w § 1, powołanego w celu zawarcia z członkiem zarządu umowy spółki, która ma zostać zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy, może być podjęta przy wykorzystaniu wzorca udostępnionego w systemie teleinformatycznym (§ 11). W przypadku gdy wspólnik, o którym mowa w art. 173 § 1 KSH, jest zarazem jedynym członkiem zarządu (tj. gdy wszystkie udziały spółki przysługują jedynemu wspólnikowi albo jedynemu wspólnikowi i spółce), czynność prawna między tym wspólnikiem a reprezentowaną przez niego spółką wymaga formy aktu notarialnego. O każdorazowym dokonaniu takiej umowy notariusz zawiadamia sąd rejestrowy za pośrednictwem systemu teleinformatycznego (art. 210 § 2 KSH w zw. z art. 173 § 1 KSH). Wymogu zachowania formy aktu notarialnego, o którym mowa w § 2, nie stosuje się do czynności prawnej dokonywanej przy wykorzystaniu wzorca udostępnionego w systemie teleinformatycznym (art. 210 § 3 KSH).
Wyżej przytoczony przepis warunkuje ważność umowy zawartej pomiędzy spółką a członkiem zarządu od reprezentacji spółki przez pełnomocnika powołanego uchwałą zgromadzenia wspólników. Oznacza to, że nie jest możliwe zawarcie umowy, w której stronami będą spółka reprezentowana przez zarząd oraz członek jej zarządu. Spółkę musi reprezentować wówczas specjalnie powołany do tego celu pełnomocnik.
Omawiany przepis "nie precyzuje, czy pełnomocnictwo, o którym mowa w tym przepisie, musi mieć charakter szczególny, tj. być udzielone do zawarcia konkretnej umowy z konkretnym członkiem zarządu lub do reprezentowania spółki w konkretnym sporze z takim członkiem zarządu. W związku z tym Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 30 stycznia 2019 r. (III CZP 71/18, LEX nr 2612713) przyjął, że przy zawieraniu umowy lub w sporze z członkiem zarządu spółkę może reprezentować – na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników – pełnomocnik umocowany rodzajowo albo do określonej umowy lub określonego sporu (art. 210 § 1 k.s.h.). Za przyjęciem dopuszczalności pełnomocnictw na czas nieoznaczony, a także wielu sporów i w konsekwencji wielu pełnomocnictw przemawia również wykładnia funkcjonalna (zob. szerzej M. Dumkiewicz, S. Kidyba, Charakter pełnomocnictwa udzielanego na podstawie art. 210 k.s.h. – glosa do uchwały SN z 30.01.2019 r., III CZP 71/18, Glosa 2019, nr 4, s. 70–75). O ile sprzeciwiać się należy określeniu pełnomocnictwa stałym ze względu na sposoby i możliwości jego odwołania lub wygaśnięcia, o tyle udzielenie pełnomocnictwa szczególnego bądź rodzajowego na czas nieoznaczony należy zaakceptować. Tak samo należy traktować udzielenie pełnomocnictw wielu osobom." (A. Kidyba [w:] M. Dumkiewicz, A. Kidyba, Komentarz aktualizowany do art. 1-300 Kodeksu spółek handlowych, LEX/el. 2023, art. 210).
W orzecznictwie istnieje spór dotyczący możliwości udzielenia pełnomocnictwa do zawarcia umowy innemu członkowi zarządu. Taką możliwość przyjął jednak m.in. Sąd Najwyższy w postanowieniu z 7 kwietnia 2010 r., sygn. akt II UZP 5/10, Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z 29 marca 2018 r., sygn. akt I AGa 51/18, czy Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z 20 marca 2018 r., sygn. akt III AUa 18/18.
W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością istnieje możliwość ustanowienia Rady Nadzorczej. Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności (art. 219 KSH). W spółkach, w których kapitał zakładowy przewyższa kwotę 500 000 złotych, a wspólników jest więcej niż dwudziestu pięciu, powinna być ustanowiona rada nadzorcza lub komisja rewizyjna (art. 213 § 2 KSH). Członek zarządu, prokurent, likwidator, kierownik oddziału lub zakładu oraz zatrudniony w spółce główny księgowy, radca prawny lub adwokat nie może być jednocześnie członkiem rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej (art. 214 § 1 KSH). Rada nadzorcza składa się co najmniej z trzech członków powoływanych i odwoływanych uchwałą wspólników (art. 215 § 1 KSH).
Funkcjonowanie w spółce z o.o. Rady Nadzorczej oznacza, że nie ma potrzeby powoływania pełnomocnika do zawarcia umowy z członkiem zarządu. Przy umowie spółka jest wówczas reprezentowana przez Radę Nadzorczą.
W przypadku występowania członka zarządu w podwójnej roli, tj. gdy wszystkie udziały przysługują jedynemu wspólnikowi spółki, a wspólnik ten jest zarazem jedynym członkiem zarządu umowa pomiędzy tym wspólnikiem a reprezentowaną przez niego spółką wymaga formy aktu notarialnego. Brak takiej formy będzie skutkować nieważnością umowy. Nie trzeba jednak wówczas powoływać pełnomocnika do reprezentowania spółki.
Zawarcie przez spółkę kapitałową umowy kredytu, pożyczki, poręczenia lub innej podobnej umowy z członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, prokurentem, likwidatorem albo na rzecz którejkolwiek z tych osób, wymaga zgody zgromadzenia wspólników (art. 15 § 1 KSH). Brak takiej zgody skutkować będzie nieważnością umowy.
Przy zawieraniu przez spółkę z o.o. jakichkolwiek umów należy dodatkowo pamiętać, że zawarcie niektórych kontraktów wymaga podjęcia odrębnych uchwał wspólników.
I tak między innymi umowa o nabycie dla spółki nieruchomości albo udziału w nieruchomości lub środków trwałych za cenę przewyższającą jedną czwartą kapitału zakładowego, nie niższą jednak od 50 000 złotych, zawarta przed upływem dwóch lat od dnia zarejestrowania spółki, wymaga uchwały wspólników, chyba że umowa ta była przewidziana w umowie spółki (art. 299 KSH).
Ponadto rozporządzenie prawem lub zaciągnięcie zobowiązania do świadczenia o wartości dwukrotnie przewyższającej wysokość kapitału zakładowego wymaga uchwały wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej (art. 230 KSH).
2022-08-01
2023-07-27